1884 yılında İzmir’de doğdu. 1906 yılında Harp Akademisi’ nden mezun olarak, ordunun çeşitli kademelerinde görev yaptı. 1. Dünya Savaşı’nda çeşitli cephelerde çarpıştı.25 Ekim 1920’den sonra Kurtuluş Savaşı’nda Batı Cephesi Komutanı olarak görev yaptı. Lozan Barış Konferansı’na Dışişleri Bakanı ve Türk heyeti başkanı olarak katıldı. 24 Temmuz 1923’te Lozan Antlaşması’nı imzaladı. Cumhuriyetin ilânından sonra 1923-1924 yıllarında ilk hükûmette Başbakan olarak görev aldı, 1924-1937 yılları arasında bu görevini sürdürdü. Son dönemde Atatürk’le arası hâlâ tam bilinmeyen nedenlerle arası bozuldu. atatürk başbakanlıktan çekilmesini istedi; yerine Celal Bayar getirildi. Atatürk’ün ölümünden sonra, 1938 yılında, ordunun da desteğiyle TBMM tarafından Türkiye’nin ikinci Cumhurbaşkanı olarak seçildi. İkinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye’yi savaşın dışında tutma siyasetini takip etti ve başarılı oldu.. Savaştan sonra çok partili siyasî rejime geçilmesine büyük destek oldu. 1950 yılında, yapılan seçimleri kaybettikten sonra, 1960 yılına kadar Ana Muhalefet Partisi Başkanı olarak siyasî yaşamını sürdürdü. 27 Mayıs harekâtından sonra 10 Kasım 1961 tarihinde Başbakanlığa atandı. 1965 yılında bu görevden ayrıldıktan sonra milletvekili olarak siyasî yaşamına devam etti. Ecevit’in onu parti kongresinde düşürmesinden sonra 1972’de Parti Genel Başkanlığı ve milletvekilliğinden istifa ederek ölünceye kadar (25 Aralık 1973’teki ölümüne dek Cumhuriyet Senatosu tabî üyeliği görevinde bulundu. İsmet İnönü tek parti yönetimi döneminde bir alt başlık olan ‘Milli Şef’ döneminin en önemli figürü ve özellikle savaş yıllarında kimi zaman bu yönetimin Nazi uygulamalarına eğilim göstermesi gibi eleştirilere haklı olarak muhatap olduysa da Demokrat Parti ve sonra adalet Partisi’ne karşı geliştirdiği muhalefet çizgisini bir cins ‘sosyal demokrat’ çizgiye oturtmak istemesiyle ve partisinin konumunu ‘ortanın solunda’ olarak nitelemesiyle CHP ve DSP gibi partilerin sonraki gidişatını etkilemiş olduğundan Türkiye sol tarihinin de önemli bir figürüdür.
Etiket: CHP
-
ECEVİT, BÜLENT:
Demokratik sol politikacı ve TC.’nin başbakanlarından. 1925’te İstanbul’da doğdu. 1944 yılında Robert Koleji’ni bitirdi. Bir süre ABD’de eğitim ve incelemelerde bulundu. 1950-60 arasında CHP’nin yayın organı “Ulus” Gazetesi’nde, ve “Ulus”un kapatıldığı yıllarda “Yeni Ulus” ve “Halkçı” gazetelerinde, yazar ve yazı işleri müdürü olarak çalıştı. 1961-65 yılları arasında Çalışma Bakanlığı yaptı. 1966’da, CHP Genel Sekreterliğine getirildi. 1971’de Partisinin askeri yönetimce oluşturulan hükümete katkıda bulunmasına karşı çıkarak bu görevinden ayrıldı. Sonra İsmet İnönü ile ters düşmesine rağmen Kurultay’da onu devirerek genel başkan seçildi. 1974-1979 arası bir kez MSP ile koalisyon, bir kez azınlık, bir kez de dışarıdan destekli bir hükümet kurdu. 1980 darbesi sonrası çeşitli yazıları nedeniyle 3 kez hapise mahkum oldu. 1985 yılında eşi Rahşan Ecevit ile CHP’den ayrı bir partiyi, DSP’yi kurdu. 1997’de Mesut Yılmaz’ın başbakanlığında kurulan ANASOL-D hükümetinin başbakan yardımcılığını; bu hükümet düşünce 1999’da azınlık hükümetinin başbakanlığını ve 18 Nisan 1999 seçimlerinde DSP 1. Parti çıkınca bu kez DSP-MHP-ANAP koalisyon hükümetinin başbakanlığını yaptı. 2001 ekonomik krizi ve sağlık sorunları giderek hem koalisyonu bozdu, hem de Ecevit’in siyaset yapma arzusunu kırdı. 2004 yılında kendi isteğiyle aktif siyaseti bıraktı. Danıştay saldırısında ölen yargıç Yücel Özbilgin’in 19 Mayıs 2006’daki cenazesine sağlığı çok kötü olmasına rağmen katıldı. Aynı gece rahatsızlandı. Uzun süre yoğun bakımda kaldıktan sonra 5 Kasım 2006’da vefat etti.