BARANER, REŞAT FUAT

TKP’nin önde gelen düşünce ve eylem adamlarındanDIR. 1900’de Selanik’te doğdu. Annesi de Mustafa Kemal’in annesi Zübeyde Hanım’ın kardeşiydi. Edebiyatçı ve sosyalist Suat Derviş’in bir dönem eşi. Yüksek öğrenimi sırasında mütareke yıllarının şartları içinde antiemperyalist öğrenci eylemlerine katıldı. Aynı yıllarda Şefik Hüsnü’nün lideri bulunduğu ‘Türkiye İşçi ve Çiftçi Sosyalist Fırkası’ ve ‘Kurtuluş’ dergisi aracılığıyla marksist düşünce ile tanıştı. 1919 sonlarında kimya öğrenimi için gittiği Almanya’da Spartakistlerden etkilendi. Daha sonra SSCB’ye gitti. Moskova’da Lenin Akademisi’nde marksist kuram ve ekonomi politik okudu. Türkiye’ye döndükten sonra 1930’da, “Komünizm lehinde faaliyetlerde bulunması” nedeniyle 4 yıl ağır hapse mahkûm edildi. Ankara ve İstanbul cezaevlerinde 2 yıl hapis yattıktan sonra, 1933’te TKP’nin 3. Kongresi’nde gıyaben MK üyeliğine seçildi. II. Dünya Savaşı’nın başında TKP Yürütme Komitesi Sekreterliği’ne getirildi. 1942 sonlarında askere alındı. 4 ay sonra kıtasından firar ederek parti içindeki göreve devam etti. Savaş sırasında ırkçı-turancı görüşlere karşı takma adla yayınladığı ‘En Büyük Tehlike’ broşürü büyük etki uyandırdı.1944 Tevkifatı olarak bilinen davada 64 arkadaşıyla birlikte yargılandı. Ankara Garnizon Komutanlığı 2 No’lu Askeri Mahkemesi tarafından 9 yıl ağır hapse mahkûm edildi. 1950’deki affa kadar Ankara ve İstanbul’daki cezaevlerinde yattı. Tahliyesinden sonra TKP’nin MK ve Yürütme Komitesi Üyesi olarak 1951’de tekrar tutuklandı. 1968’de Türk Solu Dergisi’nde “Milli demokratik devrim”, “Komprador burjuvazi, milli burjuvazi”, “Sendikacılık” ve “Emperyalizm karşısında güç birliği” gibi konuları işleyen yazılar yazdı. 1968’de vefat etti.